سرسخت در بحبوحه تمایل به مذاکره
به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، در بحبوحه بحث بر سر نحوه تداوم مذاکرات هسته‌ای، در روزهای اخیر، تهران از حمله موشکی حوثی‌های یمن به نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بن گوریون اسرائیل حمایت کرده است. تهران هم‌چنین تصاویری از آزمایش موشک بالستیک جدی خود را پخش کرد؛ آن هم در شرایطی که وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران تهدیدات پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده را محکوم کرد. و سازمانی مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از یک دیوارنگاره‌ی جدید با نقشه اسرائیل که با اهداف موشکی احتمالی به شکل جامبیای یمنی -خنجر زینتی که مردان یمنی به خود می‌بندند- پوشانده شده، رونمایی کرد.

اما در تمام این مدت، ایران پس از مذاکرات به تعویق افتاده‌ای که قرار بود ابتدای این هفته در رم برگزار شود، هم‌چنان اصرار دارد که می‌خواهد با ایالات متحده به یک توافق هسته‌ای برسد. این در حالی است که مقامات دولت ترامپ هم‌چنان اصرار دارند که تهران  در ازای لغو تحریم‌ها باید تمام توانایی خود برای غنی‌سازی اورانیوم را کنار بگذارد - چیزی که ایران بارها گفته که آن را به عنوان بخشی از مذاکرات غیرقابل قبول می‌داند.

جنگ غزه و تغییر معادله برای تهران
همه این‌ها در کنار هم می‌توانند متناقض به نظر برسند. اما این موقعیتی است که اکنون ایران و «محور مقاومت» در آن قرار دارند. این وضعیت با حمله گروه حماس به اسرائیل در 7 اکتبر 2023 تغییر کرد. اسرائیل جنگی ویرانگر علیه حماس در غزه آغاز کرد که حتی امروز نیز ادامه دارد - و ممکن است پس از تصویب طرح‌های اسرائیل در روز دوشنبه برای تصرف کل نوار غزه و ماندن در آنجا برای مدت زمان نامشخصی، تشدید شود. به گفته مقامات بهداشتی فلسطین، جنگ اسرائیل باعث کشته شدن بیش از 52000 نفر در غزه شده که بسیاری از آن‌ها زن و کودک بوده‌اند. 

در طول جنگ، حماس، حزب‌الله لبنان و دیگر نیروهای محور مقاومت آسیب زیادی دیدند. بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، که مدت‌ها مورد حمایت ایران بود، در ماه دسامبر شاهد پایان حکومت بیش از 50 ساله خانواده‌اش بود.

این امر باعث شده است که ایران حوثی‌های یمن را به عنوان موثرترین نیرو در کنار خود ببیند، هرچند که آن‌ها نیز اکنون با تشدید حملات دولت ترامپ روبرو هستند.

استقبال محتاطانه از حمله حوثی‌ها
حمله روز یک‌شنبه به فرودگاه بن گوریون بارها در رسانه‌های دولتی ایران مورد توجه قرار گرفت. با این حال، وزارت امور خارجه ایران تأکید کرد که این حمله «تصمیمی مستقل» از سوی این گروه بوده است. نظر کارشناسان در مورد میزان نفوذ ایران بر حوثی‌ها متفاوت است. با این حال، حمایت تهران از حوثی‌ها در طول جنگ ده ساله یمن نقش مهمی داشته است. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز دوشنبه گفت: «مردم یمن، از روی احساسات انسانی و همبستگی مذهبی خود با فلسطینیان، و همچنین برای دفاع از خود در مواجهه با تجاوز مداوم آمریکا، اقداماتی را انجام داده‌اند».

در همین حال، سردار  عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران، اظهارات هم‌تای آمریکایی خود را که هشدار داده بود ایران به دلیل مسلح کردن حوثی‌ها «هزینه عواقب» آن را خواهد پرداخت، رد کرد. او گفت: «من به مقامات تهدیدکننده آمریکایی، به ویژه وزیر دفاع تازه‌کار این کشور، توصیه می‌کنم تاریخ ایران را در چهار دهه اخیر بخوانند. اگر آن‌ها بخوانند، متوجه خواهند شد که نباید با زبان تهدید با ایران صحبت کنند».

اولویت توافق هسته‌ای
دستیابی به یک توافق هسته‌ای جدید با ایالات متحده، که می‌تواند منجر به محدود شدن غنی‌سازی و ذخایر اورانیوم تهران در ازای لغو تحریم‌های اقتصادی شود، هم‌چنان برای ایران یک اولویت اصلی است. ارزش ریال که زمانی بیش از 1 میلیون در برابر 1 دلار بود، در حین مذاکرات به طرز چشم‌گیری افزایش یافته و به 840 هزار در برابر 1 دلار رسیده است.

با این حال، به نظر می‌رسد که دو طرف هنوز با وجود گذشت زمان، فاصله زیادی تا هرگونه توافقی دارند. رسانه‌های ایران به طور کلی از ضرب‌الاجل دو ماهه تعیین شده توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در نامه اولیه خود به تهران، خبر داده‌اند. ترامپ گفته که این نامه را در 5 مارس نوشته و در 12 مارس از طریق یک دیپلمات اماراتی به ایران رسیده است.

در همین حال، کارزار ایالات متحده در یمن و تشدید تنش‌ها توسط اسرائیل در غزه همچنان تهران را تحت فشار قرار می‌دهد. این علاوه بر تهدید مقامات آمریکایی -از جمله خود ترامپ- به اعمال تحریم علیه هر کسی که نفت خام ایران را خریداری کند و همچنین پیروی از یک موضع جدید و سختگیرانه‌تر است که می‌گوید ایران نباید بتواند اورانیوم را به هیچ وجه غنی‌سازی کند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، که ترامپ را به شدت تشویق کرد تا به طور یک‌جانبه در سال 2018 از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی خارج شود، نیز در حال تلاش برای همین کار بوده است.

احتمالاً ایران با وجود به تعویق افتادن مذاکرات برنامه‌ریزی شده ابتدای هفته در رم، سعی در رساندن پیام‌هایی به آمریکا داشته است. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، برای دیدار با همتای پاکستانی خود، به اسلام آباد پرواز کرد. وزارت امور خارجه پاکستان اذعان کرد که این دو نفر در مورد مذاکرات هسته‌ای گفتگو کرده‌اند.

عراقچی هم‌چنین با استقبال سردی از کاجا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، مواجه شد. در حالی که کشورهای اروپایی در گذشته روابط گرم‌تری با تهران داشته‌اند، جنگ اوکراین، بسیاری را در اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران خشمگین کرده است. کالاس روز دوشنبه در پلتفرم اجتماعی X نوشت: «من از ایران خواستم حمایت نظامی [ادعایی] از روسیه را متوقف کند و نگرانی‌هایی را در مورد شهروندان بازداشت‌شده اتحادیه اروپا و حقوق بشر مطرح کردم. روابط اتحادیه اروپا و ایران به پیشرفت در همه زمینه‌ها بستگی دارد.»

با پنل پیامک 200 برابر بیشتر بفروشید

عضو حزب اعتدال و توسعه در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین با تاکید بر اینکه از محدودیت های دولت برای رفع فیلترینگ اطلاعی ندارم، گفت: دولت نباید این موضوع را به دست فراموشی بسپارد و برای رونق بخشی به فضای کسب و کار و افزایش رضایتمندی مردم باید به دنبال راه حل باشد.

پنل پیامک پیام رسون ویژه فروشگاه عطر و ادکلن

دوره فعلی ریاست‌‌جمهوری «دونالد ترامپ» از هر حیث تکرار دوره اول ریاست‌جمهوری اوست اما تیم اطراف او و پاره‌ای رسانه‌های خارجی مرتبط یا همگرا با تیم او و نیز عده‌ای در ایران وانمود می‌کنند دنیا با ترامپ جدیدی مواجه شده است. خود ترامپ برای اهدافی که در سطح داخلی آمریکا و در سطح خارجی دنبال می‌کند به چنین تصویری به ‌شدت احتیاج دارد. تصویر مورد نیاز او این است که دنیا با یک رئیس‌جمهور همواره شگفتی‌ساز و غیرقابل پیش‌بینی مواجه است، پس به نفع دیگران است که در مقابل او قرار نگیرند. خود او 10 فروردین / 29 مارس در مصاحبه با فاکس‌نیوز گفت «من به تازگی نامه‌ای برای مسئولان ایران فرستادم و در آن نوشتم که باید یک تصمیم مشخص بگیرند، یا این طرف یا آن طرف». اگر پنج سال به عقب برگردیم، به زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، با همین ادبیات مواجه می‌شویم، آن زمان هم او گفت ایران باید به توافق بزرگ با آمریکا تن دهد و من منتظر پاسخ مقامات جمهوری اسلامی هستم و مرتب وعده می‌داد که ایران امروز می‌آید، فردا می‌آید و زمانی که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2020 به رقیب پیر خود از حزب دموکرات باخت مدعی شد که ایران آماده بود تا به توافق بزرگ با من تن دهد اما سیاست‌های آسان‌گیر جو بایدن همه چیز را به ‌هم ریخت. 
ابزار دونالد ترامپ برای پیگیری سیاست‌های خود در آن زمان هم مثل امروز دو چیز بود؛ «فشار حداکثری» و «تهدید به اقدام نظامی». اما واقعیت این است که در همان زمان همه محافل سیاسی به ترامپ گفتند فشار حداکثری، ایران را به پذیرش خواسته‌های او وادار نمی‌کند. ترامپ حتی زمانی که ایران در یک مرحله پهپاد افسانه‌ای ـ گلوبال‌هاوک ـ آمریکا را در آسمان هرمز نابود کرد و در مرحله بعد در واکنش به اقدام آمریکا در به شهادت رساندن سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس، پایگاه عظیم عین‌الاسد آمریکا در عراق را زیر ضربات شدید موشکی قرار داد و حیثیت نظامی آمریکا را نابود کرد، ترجیح داد کاری نکند و به درگیری نظامی با ایران دامن نزند. این تجربه نزدیک ما از دونالد ترامپ و سیاست‌های اوست. در همین حدود سه ماه اخیر که او دوباره به قدرت رسیده و همان سیاست‌های به ظاهر تهاجمی را علیه بخش‌های زیادی از دنیا از سر گرفته است، باز هرجا در مقابل او مقاومت صورت گرفته به سرعت به عقب برگشته و هیچ هم بابت تغییر سریع موضع شرمنده نشده است! 
البته از حق نگذریم ترامپ در دوره اخیر، عنصر سومی به سیاست‌های خود اضافه کرده است و آن «حیله‌گری» است. مثلاً ترامپ وانمود کرد برای پایان دادن جنگ اوکراین به فرمول حل و فصل سریع با روسیه دست یافته است و براساس آن مکالمه تلفنی با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور راه انداخت و متعاقب آن مذاکرات وزرای خارجه آمریکا و روسیه در «ریاض» را شکل داد، به گونه‌ای که بعضی خوش‌باورها گفتند امروز یا فردا جنگ اوکراین تمام می‌شود. اما ترامپ با فاصله کم‌ تحریم‌های جدیدی علیه فدراسیون روسیه راه انداخت و نشان داد صادق نبوده و خبری از پایان سریع جنگ اوکراین نیست. اضافه شدن عنصر سوم به سیاست‌های ترامپ در واقع افشاکننده ضعف کارآیی دو راهبرد «فشار حداکثری» و «تهدید به جنگ» است. 
در همین روزها برای آنکه تهدید او به جنگ، معتبر شمرده شود، یک سری خبر در رسانه‌ها راه افتاد. رسانه‌های غربی و بعضی دنباله‌روان آن در منطقه و بعضی دیگر در ایران، از تغییر کاربری جزیره نظامی «دیگوگارسیا» در شرق اقیانوس هند و افزایش تحرک و توان نظامی این پایگاه ارتش آمریکا خبر دادند. بعضی هم نوشتند آمریکا در حال افزایش توان نظامی پایگاه عین‌الاسد در عراق است و بعضی هم نوشتند آمریکا در حال انتقال سیستم‌های پدافندی بی‌52 از نقاط نزدیک 

کره شمالی به آب‌های خلیج‌فارس می‌باشد و خبرهای دیگری از این نوع. پنتاگون هم 14 فروردین / دوم ‌آوریل طی بیانیه‌ای اعلام کرد «پیت هگست» وزیر دفاع گفته است «اگر ایران یا نیروهای نیابتی‌اش تهدیدی متوجه پرسنل یا منافع آمریکا در منطقه کنند، ایالات متحده بدون تردید دست به اقدام قاطع خواهد زد». اما واقعیت این است که از یک‌سو هیچ منبع مستقل و به‌خصوص منابع محلی خبرهای مربوط به دیگوگارسیا یا عین‌الاسد و یا انتقال سامانه‌های دفاعی از کره شمالی به خلیج‌فارس را تأیید نکرده‌اند و از سوی دیگر خود ماهیت این خبرها بر بلوف بودن این نوع خبرپراکنی‌ها تأکید می‌کند؛ چرا که اصولاً انفعال نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا و به‌خصوص در حوزه حساس خلیج‌فارس به دلیل عدم نیروی کافی نظامی آمریکا در پایگاه‌های فراوان آن در منطقه و نیز به دلیل عدم کفایت جنگ‌افزارهای آن نبوده است. پایگاه عین‌الاسد در غرب آسیا بزرگ‌ترین پایگاه زمینی و پایگاه منامه در بحرین، بزرگ‌ترین پایگاه دریایی آمریکا در دنیا می‌باشد. پس انفعال آمریکا به دلیل کسری نیروی نظامی یا کسری تجهیزات نظامی نیست، اما برای آنکه تهدیدات ترامپ و پنتاگون معتبر تلقی شود، رسانه‌ها با این نوع خبرهای بی‌اساس به میدان آمده و بعضی ساده‌لوحان داخلی به آن دامن می‌زنند. 
واقعیت این است که هر گونه اقدام نظامی آمریکا چه در منطقه ما و چه در مناطق دیگر با هزینه زیاد و ریسک‌ بسیار بالا مواجه می‌باشد. مدت‌های مدیدی است که اعتبار قدرت نظامی آمریکا در حل منازعات و اساساً کارآیی فرمول جنگ در تأمین اهداف آمریکا زیر سؤال رفته است. به صحنه تقابل نظامی آمریکا علیه کشور یمن ـ با یک هزارم قدرت نظامی ایران ـ بنگرید. انصارالله در واقع به نمایندگی از جهان اسلام در دفاع از مردم مظلوم غزه و زنان و کودکان که هر روزه ده‌ها نفر آنان به خاک و خون کشیده می‌شوند، بدون آنکه از جایی دستور بگیرد، دریای سرخ را تحت کنترل درآورده و به حملات موشکی علیه عمق رژیم صهیونیستی دست می‌زند. آمریکا طی یک ماه اخیر با استفاده از تجهیزات بسیار گران‌قیمت از جمله هواپیماهای بی‌52 به مناطقی از یمن از جمله نقاطی در کوهستان‌های شمال این کشور حمله کرده است. بنا به بعضی گزارش‌های معتبر محلی، ارتش آمریکا برای انهدام یک دهانه یک تونل چندمتری که چندین ورودی و خروجی دارد، سه بار با هواپیمای بی‌52 حمله کرده در حالی که حداکثر نتیجه آن، تخریب یک تا دو متر یک دهانه از یک تونل چند دهانه بوده است! در پی این حملات، ترامپ در 12 فروردین / 31 مارس اعلام کرد «نیروهای یمنی در حملات بی‌امان در دو هفته گذشته نابود شده‌اند و بسیاری از مبارزان و رهبران آنها دیگر در میان ما نیستند» و جالب این است که بعد از این اعلام که از سوی بلندپایه‌ترین مقام آمریکا بیان شد، «ناو هواپیمابر وینسون» مورد حمله نیروهای مجاهد یمن قرار گرفت و دوباره تل‌آویو مورد اصابت موشک بالستیک واقع گردید! پس برای آمریکایی‌ها کاملاً واضح است که فرمول نظامی در مواجهه با مقاومت منطقه کارآیی ندارد. کمااینکه همین 6 روز پیش «فارن‌افرز» ماهنامه شورای روابط خارجی آمریکا بر این موضوع تأکید نمود. بنابراین نباید تردید کرد که فرمول واقعی ترامپ در مواجهه با ایران توسل به عملیات نظامی نیست الا اینکه در ایران شرایط دیگری پیش آید که عنصر نظامی بخواهد به‌عنوان عضو مکمل یک سناریوی ترکیبی عمل کند که در این صورت هم توسل به اقدام نظامی، کارآیی جنگ ترکیبی علیه ایران را مخدوش می‌نماید و به تغییر اساسی در صحنه مواجهه منجر می‌گردد. 
فرمول واقعی عملیاتی و میدانی آمریکا در مواجهه با جمهوری اسلامی، ایجاد اخلال در سامانه‌های اقتصادی ایران است. تحلیل جناح ترامپ و جمع‌بندی آن این است که از میان همه عناصر عملیاتی آمریکا که طی دهه‌های گذشته در مواجهه با ایران به کار گرفته شده‌اند، تنها فشار اقتصادی کارآیی نسبی داشته است. تغییر قیمت دلار در ایران طی دو تا سه ماه گذشته که از 60 هزار تومان به بیش از 100 هزار تومان رسید، تیم ترامپ را متقاعد کرده است که راهکار اصلی مواجهه‌ با ایران، همین فشار اقتصادی است. آمریکا معتقد است وضع اقتصادی و ساختارهای ضعیف آن در داخل ایران به‌گونه‌ای است که فشار بر آن پاسخ می‌دهد. خب زمانی که این عنصر بدون آنکه برای آمریکا کمترین هزینه‌ای داشته باشد، به دولت و مردم ایران فشار می‌آورد و اقتصاد جمهوری اسلامی را در ورطه بی‌ثباتی قرار داده و نارضایتی‌ها را دامن می‌زند، چرا باید آمریکا به سمت گزینه نظامی برود که با توجه به تعداد زیاد پایگاه‌های ثابت و سیار آن در منطقه، از یک‌سو ریسک آن برای پنتاگون بالاست و از سوی دیگر وضع و موضع کنونی رژیم اسرائیل در منطقه‌ را به کلی دگرگون می‌کند؟ آمریکا به خوبی می‌داند اگر ولو به ‌صورت محدود به سمت کنش نظامی علیه ایران برود، با واکنش‌ گسترده نظامی جمهوری اسلامی مواجه می‌شود و این واکنش، وضع منطقه را به‌هم می‌ریزد کما اینکه نشانه‌های نگرانی از پیامد درگیری تازه را در همه دولت‌های عرب اطراف ایران مشاهده می‌کنیم. هر اقدام نظامی حتی اگر محدود باشد، ایران را به سمت ویران‌سازی رژیم اسرائیل سوق می‌دهد و آنگاه دیگر فقط پایگاه‌های نظامی و اطلاعاتی این رژیم ـ آن‌گونه که در عملیات‌های وعده صادق اعمال شد ـ سیبل قدرت نظامی ایران نخواهد بود بلکه کل زیرساخت‌های حیاتی آن را در معرض فروپاشی قرار می‌دهد و این چیزی نیست که آمریکا آن را نداند و یا نادیده بگیرد. 
پس واقعیت این است که آمریکا به فشل کردن اقتصادی ایران چشم دوخته و اگر صحبت از بحث نظامی می‌کند، برای تشدید نوسانات ارزی و تداوم فضای عدم اطمینان در حوزه اقتصادی ایران است. خب در چنین فضائی ما چه کار باید بکنیم؟ از یکسو ما باید فاصله تهدیدات اقتصادی آمریکا با تهدیدات نظامی آن را از میان برداریم و نشان دهیم هر تهدید اقتصادی علیه ایران به مثابه تهدید نظامی هم هست چرا که با همان کارکرد تنظیم گردیده است. از سوی دیگر با توجه به اینکه آمارها می‌گویند علی‌رغم تهدیدات اقتصادی و تحریم‌ها، بنیان‌های اقتصادی ایران مستحکم است به گونه‌ای که هنوز تولید ناخالص داخلی ایران، قبل از رتبه بیست و ششم جهان می‌باشد، به وضع اقتصادی و نحوه مدیریت منابع کشور توجه جدی داشته باشیم. مطمئن باشیم با سازوکارهای تجربه شده، می‌توانیم روند اقتصاد کشور را در مدار درست قرار دهیم. در این صورت همین حرافی‌ها و بلوف‌های نظامی آمریکا و غرب علیه ایران نیز به پایان می‌رسد. کلید رمز تهدیدات نظامی دشمن، وضع کنونی اقتصادی ایران است. با اصلاح آن، این کلمه رمز را باطل کنیم.